Ziekte van Asherman raakt vrouwen in een kwetsbare levensfase

Bij de ziekte van Asherman heeft een vrouw verklevingen in de baarmoederholte. Deze kunnen ontstaan na een zwangerschapsgerelateerde ingreep of aandoening, zoals een curettage of het weghalen van de placenta na de geboorte. Vaak is ook sprake van verminderde of uitblijvende menstruaties. “Deze aandoening raakt patiënten in een kwetsbare fase van hun leven”, vertelt Miriam. “De verklevingen maken het namelijk moeilijker om zwanger te worden en als iemand eenmaal zwanger is, is de kans op een miskraam groter dan bij een normale zwangerschap.” 

Patiënt centraal

Het Asherman expertisecentrum is het enige expertisecentrum in Nederland en behandelt ongeveer 100 tot 150 patiënten per jaar. Verwijzingen komen binnen via gynaecologen uit andere ziekenhuizen en huisartsen. Hanstede en Kuijper zien ook dat patiënten zelf de weg naar het Spaarne Gasthuis weten te vinden. “Op andere plekken zien we dat de zorg rondom deze patiënten versnipperd is, terwijl deze vrouwen juist behoefte hebben aan meer begeleiding, zowel voor, tijdens als na de zwangerschap”, legt Esther uit. “Wij hebben daarom een ‘patient centered’ zorgpad ontwikkeld. Hierin werken we samen met andere subspecialisaties zoals preconceptiezorg, radiologie, fertiliteitsgeneeskunde en obstetrie.”

Psychologische impact

Miriam vindt dat de gevolgen van de ziekte van Asherman te lang onderschat zijn. “Dan heb ik het niet alleen over het lichamelijke aspect, ook de psychologische impact is groot. We zien veel verdriet en frustratie. Vrouwen, en ook hun partners, worden geconfronteerd met zwangerschappen in hun omgeving, terwijl het bij hen niet lukt. Soms ontstaan ook angst- of paniekstoornissen. Wij hebben daar aandacht voor en proberen onze patiënten zo goed mogelijk te counselen. Dat betekent dat we samen met de patiënt beslissingen nemen en goed uitleggen waarom een bepaalde stap wel of niet zinvol is. Wanneer dat nodig is, adviseren we vrouwen ook om psychologische hulp dicht bij huis te zoeken.”

Behandeling

De ziekte van Asherman kan alleen worden vastgesteld met een hysteroscopie. Dit is een kijkoperatie waarbij met een camera in de binnenkant van de baarmoeder wordt gekeken. Wanneer sprake is van een kinderwens, of als iemand pijn heeft, kunnen de verklevingen operatief verwijderd worden. Deze ingreep heeft een succespercentage van 95%. Dat wil zeggen dat verklevingen in 95% van de gevallen binnen één tot drie ingrepen verwijderd kunnen worden. Esther plaatst daar wel een kanttekening bij: “Er is een grote kans dat in de loop der tijd nieuwe verklevingen ontstaan. De onderliggende oorzaak blijft namelijk bestaan: een onherstelbare beschadiging van de baarmoederslijmvlieslaag en het onderliggende spierweefsel.”

Preventie

Volgens de gynaecologen zou het beter zijn als verklevingen in de baarmoederholte zoveel mogelijk voorkomen worden. Miriam: “We weten dat de baarmoeder tijdens en vlak na de zwangerschap extra kwetsbaar is door de invloed van hormonen. Dat betekent ook dat een curettage van een rest van de placenta meer risico met zich meebrengt voor het baarmoedersijmvlies. We proberen onze collega’s uit andere ziekenhuizen hier meer bewust van te maken. Hoewel het begrijpelijk is dat artsen, en vaak ook de patiënten zelf, tot een behandeling willen overgaan, kan het zinvol zijn om toch even te wachten. We weten namelijk dat het lichaam in de meeste gevallen zelf ‘opruimt’.”

Wetenschappelijk onderzoek

Op dit moment bevindt Miriam zich in de laatste fase van haar promotieonderzoek waarin zij vraagstukken en bevindingen uit de klinische praktijk bundelt. “Mijn proefschrift geeft antwoorden op vragen als: wat levert het op om de baarmoederholte weer open te maken? Hoeveel kinderen worden er na een behandeling geboren? Wat is de psychologische impact van de ziekte van Asherman?” Maar daarmee is het onderzoek naar deze aandoening nog niet ten einde. “We hebben nog 1001 ideeën voor verder onderzoek, want we willen onszelf blijven vernieuwen en verbeteren”, zegt Esther. “Onze patiëntengroep verdient die aandacht en daar zullen we ons 100% voor blijven inzetten. Ons ultieme doel? Dat er binnen onze doelgroep zoveel mogelijk gezonde baby’s geboren worden.”