Samenwerking ambulancedienst en acute verloskunde

Hoewel acute verloskunde maar een klein onderdeel is van het werk van ambulancepersoneel, is het van groot belang dat deze kennis up-to-date blijft. "We hebben in Nederland uitstekende verloskundige zorg," legt Margriet van Wieringen van de Regionale Ambulance Voorziening (RAV) Kennemerland uit. Deze regionale voorziening is onderdeel van de Veiligheidsregio Kennemerland (VRK). "Juist omdat acute situaties zeldzaam zijn, is het essentieel dat onze mensen goed voorbereid blijven." Daarom organiseert de RAV regelmatig oefeningen om samenwerking en technische vaardigheden te verbeteren.”

Deze trainingsdag was extra speciaal vanwege de nauwe samenwerking tussen het Spaarne Gasthuis en de RAV. Door de krachten te bundelen konden zowel de expertise van de klinisch verloskundigen, verpleegkundigen en gynaecologen uit het ziekenhuis als de praktische ervaring van het ambulancepersoneel ingezet worden. Het resultaat? Een dag vol waardevolle leermomenten en kennisuitwisseling die levensreddend kan zijn bij onverwachte complicaties buiten het ziekenhuis. “Door deze gezamenlijke inspanning kunnen we er zeker van zijn dat acute verloskundige zorg buiten het ziekenhuis ook in de beste handen is. Met kennis, kunde en vooral samenwerking staan de teams klaar om iedere situatie aan te kunnen,” aldus Anne-Marie Wittebrood, obstetrie verpleegkundige van het Spaarne Gasthuis en trainer in Neonataal Life Support.

De trainingsdag stond volledig in het teken van samenwerking en realistische scenario training. In kleine groepjes oefenden de deelnemers verschillende situaties. In een nagebootste thuissituatie werd bijvoorbeeld geoefend met een onverwachte stuitbevalling en overmatig bloedverlies (fluxus) na de bevalling. In een geparkeerde ambulance buiten konden teams ervaren hoe het is om een baby ter wereld te brengen in de beperkte ruimte van de wagen.

Ambulancechauffeur Paul IJtsma vertelt enthousiast: “In mijn loopbaan heb ik dit bijna nooit meegemaakt, maar het is ontzettend waardevol om te weten wat je moet doen — en ook wat je vooral niet moet doen.” De deelnemers leerden bijvoorbeeld hoe je een baby veilig helpt ademen en welke stappen je moet ondernemen bij een uitgezakte navelstreng.

Tijdens een van de scenario’s werd geoefend met een pasgeborene die direct na de geboorte slap, bleek en met een trage hartslag werd geboren. Wat doe je dan? Snel handelen is cruciaal: de baby moet direct gedroogd worden, een mutsje op om warmteverlies te voorkomen en de hartslag moet gecontroleerd worden. Wanneer de baby niet goed ademt, is hulp nodig in overgang van het leven in de baarmoeder naar buiten de baarmoeder. Anne-Marie Wittebrood; “Deze transitie komt in de praktijk niet vaak voor, maar als het moet, moet het meteen goed gaan. Het oefenen hiervan geeft het team meer zelfvertrouwen.” Ook het plannen van de route naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis werd besproken. Wanneer rij je naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis en wanneer rij je door naar een academisch ziekenhuis voor speciale zorg. “Je moet constant inschatten wat de beste optie is voor moeder en kind,” vertelt Esther Kuijper, gynaecoloog in het Spaarne Gasthuis.

Een van de mooie aspecten van de training was de nauwe samenwerking tussen de ambulancepersoneel en de verloskundige zorgverleners van het Spaarne Gasthuis. Tijdens de oefeningen werd er veel kennis gedeeld, wat leidde tot waardevolle inzichten. Karin Mantje, een ervaren ambulanceverpleegkundige, benadrukt het belang van deze samenwerking: “Het is fantastisch om te zien hoe goed we op elkaar zijn ingespeeld. Iedereen weet wat ze moeten doen en we vullen elkaar uitstekend aan.” Ze vertelt over haar eigen ervaring, een acute geboorte van een premature baby van 29 weken. “We vonden de moeder thuis in een hele kleine badkamer waar je nauwelijks in kon staan met twee personen. Moeder was op het moment van aankomst aan het bevallen terwijl de verloskundige er nog niet was. Toen hebben we zelf de navelstreng doorgeknipt om moeder en baby veilig naar het bed in de slaapkamer te kunnen verplaatsen. Dit ging allemaal goed en de baby was gezond. Dat zijn bijzondere momenten.”

De dag werd afgesloten met een evaluatie, waarbij deelnemers hun ervaringen konden delen. De reacties waren zeer positief. Ambulanceverpleegkundige Karin Mantje vond het vooral leerzaam om praktische tips te krijgen van de ervaringsdeskundigen. “Het is een klein onderdeel van ons werk dat je in één keer goed wilt doen. Deze training geeft ons het vertrouwen dat we goed voorbereid zijn.”