Liefde voor de schouder

“Een ‘anatomische schouderprothese’. De schouder is een instabiel gewricht. Om de kop te kunnen bewegen in de kleine en vlakke kom, heb je een functionerende deltaspier rond de kop nodig, een grote spier die vastzit aan het bot van de bovenarm. Deze prothese vervangt beide delen: de kom vervangen we door een nieuwe kop en op de plek waar oorspronkelijk de kop zat, plaatsen we een nieuwe kom. De schouder krijgt dan meer stabiliteit, de beweeglijkheid neemt toe en de oorspronkelijke pijn zou moeten verdwijnen.”

“Iets meer dan de helft van de 91 protheses die we in 2019 plaatsten is de ‘omgedraaide’. Maar lang niet elk schouderprobleem leidt tot een operatie, hoogstens tien procent. We werken nauw samen met fysiotherapeuten en huisartsen in de regio, en op de Spaarne-poli draaien schouderfysiotherapeuten mee. Het is een multidisciplinair vak, ook bij specifieke schouderklachten kijken we naar de hele mens. Daar nemen we tijd voor. En als ik denk: we moeten niet opereren, dan stellen we met de eerste lijn een behandelplan op. Als dat onvoldoende soelaas biedt, kijken we daarna verder. Ik vind opereren hartstikke mooi en doe het graag, maar ik word ook heel blij van een niet-operatief traject dat goed afloopt.”

“De liefde voor de complexiteit van de schouder heb ik sinds mijn arts-assistentschap. Ik heb het mooiste vak van de wereld. Met plaatjes, schroeven en protheses reconstrueer ik de puzzel van gebroken botten zo goed mogelijk of verminder ik de pijn als gevolg van artrose. Niet iedereen is gebaat bij een prothese, en bijvoorbeeld een prothese plaatsen na eerdere schouderoperaties geeft altijd een minder resultaat. We denken van tevoren dus goed na over wat de opties zijn. Feit is dat ik dankzij de gegroeide expertise en betere protheses steeds meer mensen met schouderproblemen een beter voorspelbaar resultaat en meer kwaliteit van leven kan bieden.”

“De laatste jaren neemt de kennis rondom schouderproblematiek een enorme vlucht. In het vinden van de balans tussen de techniek en de mens heeft het Spaarne Gasthuis grote expertise opgebouwd. Collega Tjarco Alta en ik zien namens de vakgroep orthopedie alle schouderpatiënten van binnen en buiten de verzorgingsregio en uit heel Nederland krijgen we complexe situaties voorgelegd.”

“De interessantste patiënten zijn mensen die al een flink traject achter de rug hebben. Als ik dan iets kan bieden dat helpt, is dat fantastisch. Anderzijds vind ik het ook erg interessant wanneer het lukt een patiënt zonder operatie, met een soms eenvoudig advies, goed geluimd de kamer te zien verlaten.”

“Zeker. We doen veel onderzoek. Nu bijvoorbeeld naar een nieuwe prothese zonder steel, waarbij het eigen bot ín de prothese groeit. Potentieel een flinke verbetering omdat je dan de positie preciezer kunt bepalen wat kan leiden tot een grotere beweeglijkheid. Maar wat de leverancier claimt, wil ik zelf zien. Dus testen we de prothese nu bij patiënten die willen meedoen. Daarnaast zijn er vijf promovendi aan onze vakgroep verbonden, onder wie Jan Louwerens die overal wordt uitgenodigd om zijn onderzoeksresultaten te delen. (zie kader).”

“Integendeel. Het concentreren van expertise is goed, nog beter is het om kennis en ervaring te delen. Ik heb een prachtige positie als opleider: als STZ-ziekenhuis heeft het Spaarne Gasthuis een fellowship schouder/elleboogchirurgie. Orthopedisch chirurgen kunnen na de opleiding nog een jaar bij ons aan de slag om hun vaardigheid in het plaatsen van schouderprotheses en het uitvoeren van complexe arthroscopische ingrepen te vergroten. Daarna beginnen zij elders. Bij complexe situaties worden we vaak gevraagd om mee te kijken, ik opereer met regelmaat in andere ziekenhuizen. Die blijvende interactie is heel goed, dat brengt ons vak echt verder.”

Verkalkingen in de schouderpezen (tendinitis calcarea) zijn een veelvoorkomende oorzaak van schouderklachten en kan een grote impact hebben op iemands functioneren. Als fysiotherapie en pijnstillers niet helpen werden deze patiënten vroeger geopereerd. In een groot onderzoeksproject dat internationale publicaties en presentaties op congressen heeft opgeleverd, zijn alle minimaal invasieve behandelingen onderzocht. Jan Louwerens, AIOS orthopedie, gaat op dit onderwerp in 2020 promoveren: “Onderdeel hiervan was een patiëntenonderzoek binnen het Spaarne Gasthuis waar 85 personen aan hebben deelgenomen. Dit heeft uitgewezen dat zowel een behandeling met shockwave therapie als barbotage (het echogeleid aanprikken) goede alternatieven zijn voor een operatie.”