Gedrag is veel belangrijker dan smeren

Tekst: Ivo Laan - Haarlems Dagblad

Hoofddorp Het Spaarne Gasthuis doet daarom mee aan het Zonvenant, een bewustwordingscampagne van het Nationaal Huidfonds om de explosieve groei van huidkanker te voorkomen. De huidkankercijfers spreken voor zich, legt Van Rooijen uit. „Met 80.000 diagnoses per jaar is huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Dat worden er naar verwachting 130.000 in het jaar 2030. Nu krijgt een op de vijf huidkanker, dat wordt straks een op de vier. Elk jaar overlijden er duizend patiënten aan de ziekte, die op zich goed te behandelen is als je er op tijd bij bent.”

De patiënten die nu huidkanker krijgen, hebben daarvoor decennia geleden de basis gelegd. Van Rooijen: „Het duurt twintig tot dertig jaar voordat de schade zichtbaar wordt.” Het risico op huidkanker wordt veroorzaakt door uv-straling van de zon. Die straling is voor ieder mens schadelijk, witte mensen én mensen van kleur. Van Rooijen: „Mensen van kleur kunnen ook verbranden, alleen lopen zij iets minder risico omdat zij meer pigment hebben.” Toegenomen welvaart speelt een rol bij de toename van het aantal huidkankergevallen. Van Rooijen: „We gaan vaker naar de zon op vakantie en we reizen steeds verder, waar de zonkracht hoger is, zoals bestemmingen bij de evenaar.”

Wie de kankeratlas van het Integraal Kankercentrum erbij pakt, ziet vooral de Nederlandse kustgebieden rood kleuren. „In onze regio zie je een duidelijke piek in Zandvoort met inwoners die veel op het strand te vinden zijn. En er zijn in de regio veel mensen die buiten werken, zoals in de bollensector.” Daar valt ook winst te behalen. Wie wel eens in exotische zonnige oorden is geweest, valt op dat bouwvakkers helemaal ingepakt zijn tegen de zon, in Nederland is dat nog niet overal zo. „In verre landen weten ze niet beter. Hier trekken bouwvakkers bij warm weer hun shirt uit. Dat is niet zo slim, en als je dat dan toch doet, smeer je goed in. Het is belangrijk dat werkgevers hier aandacht aan schenken.”

Bij een campagne hoort een gevatte slogan. Van Rooijen: „Weren, kleren en smeren.” Oftewel, zoek de schaduw op, bedeltje lichaam en smeer je in met zonne brandcrème. „Eigenlijk is het insmeren niet eens het belangrijkste”, biecht Van Rooijen op. „Gedrag is veel belangrijker. Natuurlijk mag je genieten van de zon, maar wees je bewust van de risico’s.”

In de regio is steeds meer aandacht voor de schadelijke kanten van de zon. Zo is langs het strand en bij veel scholen en bso’s gratis zonne brandcrème te krijgen, legt de dermatoloog uit. „Maar kijk ook watje kan doen in je eigen omgeving en netwerk om bewustwording te creëren”, vertelt de dermatoloog, die bij de schoolkeuze van zijn kinderen lette op de inrichting van het schoolplein. Daar viel nog wel wat te verbeteren adviseerde hij de school. „Er hangen daar nu zonnedoeken om kinderen te beschermen tegen de zon tijdens het buitenspelen.” Van Rooijen verspreidt zijn missie ook intern onder het personeel van het Spaarne Gasthuis. Wie deze zomer iemand aan het strand ziet in een uv-shirt en zich elke twee uur insmeert met versgekochte zonnebrandcrème en na een paar hoofdstukjes in het boek weer vertrekt van het strand bedje en de schaduw opzoekt: dikke kans dat het iemand is die bij het Spaarne Gasthuis werkt. Wanneer is Van Rooijen zelf voor het laatst verbrand is? „Dat is echt wel lang geleden. Ik denk in mijn studententijd toen ik veel zeilde.”

Meer info: huidfonds.nl/zonvenant

1. Een crème is beter dan andere soorten. Dermatoloog Göran van Rooijen legt uit: „De kwaliteit blijft langer goed in de warmte.”

2. Zonnebrandcrème is hooguit maar een jaar houdbaar. „Natuurlijk is iets beter dan niets, maar je kunt beter een nieuwe crème kopen”, zegt van Rooijen. „Factor 50 hoeft niet per se, dat biedt wel iets meer bescherming, maar is duurder en levert maar weinig extra bescherming op. Factor 30 is voldoende. Als je maar voldoende smeert. De richtlijn is elke twee uur.”